ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಗರವಾಗಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ವಾಯು (SoGA) ಉಪಕ್ರಮದ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವ ವಾಯು ಗುಣಮಟ್ಟದ ವರದಿಯು ಯಾವ ನಗರಗಳು ಕೆಟ್ಟ ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. SoGA ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ವರದಿಯು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಕಲುಷಿತ ನಗರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾಲಿನ್ಯದ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅಭ್ಯಾಸಕಾರರು, ನಾಗರಿಕರು, ಪತ್ರಕರ್ತರು, ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್ನಲ್ಲಿ ಅವು ಲಭ್ಯವಿವೆ.
2050ರ ವೇಳೆಗೆ ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 68 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಜನರು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಗಾಳಿಯನ್ನು ಉಸಿರಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ವರದಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ-ಆದಾಯದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಗರೀಕರಣವು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ತ್ವರಿತ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದಾಗಿ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಜೀವನಶೈಲಿಯಿಂದಾಗಿ ನಗರಗಳು ಗರಿಷ್ಠ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ನಗರೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ನಗರಗಳು ಕೆಟ್ಟ ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಕಲುಷಿತ ಗಾಳಿಯು ಜನರ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದು ಹೃದಯದ ತೊಂದರೆಗಳು, ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಟೈಪ್ 2 ಡಯಾಬಿಟಿಸ್ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸೋಂಕುಗಳಂತಹ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಪ್ರಭಾವವು ನಾಗರಿಕರ ಆರಂಭಿಕ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ (WHO) ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವಾಯು ಗುಣಮಟ್ಟ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟವು ಪ್ರತಿ ಮೀಟರ್ ಘನಕ್ಕೆ 5 ಮೈಕ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ಹೊರಾಂಗಣ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಆದರೆ WHO ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಕರ್ಷದ ನಗರಗಳ ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದ ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ಡೇಟಾವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. 2010 ರಿಂದ 2019 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 7,000 ನಗರಗಳಿಂದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ.
ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಗಗಳಿವೆ. ಒಂದು PM 2.5 ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸುತ್ತುವರಿದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಸಾರಜನಕ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (NO2). ಎರಡನೆಯದು ಅನಿಲ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಸಂಚಾರ-ಸಂಬಂಧಿತ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯದ ಮೂಲಕ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಶ್ವದ 20 ಹೆಚ್ಚು ಕಲುಷಿತ ನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿ:
1 ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ
2 ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ
3 ಕ್ಯಾನೋ, ನೈಜೀರಿಯಾ
4 ಲಿಮಾ, ಪೆರು
5 ಢಾಕಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ
6 ಜಕಾರ್ತಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ
7 ಲಾಗೋಸ್, ನೈಜೀರಿಯಾ
8 ಕರಾಚಿ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ
9 ಬೀಜಿಂಗ್, ಚೀನಾ
10 ಅಕ್ರಾ, ಘಾನಾ
11 ಚೆಂಗ್ಡು, ಚೀನಾ
12 ಸಿಂಗಾಪುರ, ಸಿಂಗಾಪುರ
13 ಅಬಿಡ್ಜಾನ್, ಕೋಟ್ ಡಿ ಐವರಿ
14 ಮುಂಬೈ, ಭಾರತ
15 ಬಮಾಕೊ, ಮಾಲಿ
16 ಶಾಂಘೈ, ಚೀನಾ
17 ದುಶಾನ್ಬೆ, ತಜಕಿಸ್ತಾನ್
18 ತಾಷ್ಕೆಂಟ್, ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್
19 Kinshasa, ಕಾಂಗೋ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯ
20 ಕೈರೋ, ಈಜಿಪ್ಟ್